اصول و مبانی مدیریت بحران

انسان‌ها از آغاز آفرینش تا کنون، همواره با انواع آسیب‌ها و بلایا دست به گریبان بوده و از این قبیل آسیب‌های جانی و مالی فراوانی به آن‌ها واردشده است. هیچ جایی از این کره خاکی را نمی‌توان نام‌برد که از بحران‌ها و حوادث گوناگون در امان بوده باشد به همین دلیل، جوامع مختلف پیوسته به دنبال کشف و ابداع راه‌حل‌هایی بوده و هستند، تا بتوانند آسیب‌های ناشی از حوادث غیرمترقبه را به گونه‌ای کنترل نموده یا به حداقل رسانند و در واقع بحران‌ها را مدیریت نمایند. به‌طور کلی بحران‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتنداز:

بحران‌های طبیعی (طی دهه‌های گذشته حوادث طبیعی در سراسر دنیا جان میلون‌ها انسان را گرفته و به بسیاری دیگر نیز به نحوی آسیب زده است).

بحران‌های غیر طبیعی یا بحران‌های ساخته دست بشر (که تاکنون جان میلیون‌ها انسان را گرفته است که نمونه آن جنگ جهانی دوم بوده که جان بیش از۴۰ میلیون انسان را گرفت).

حوادث و سوانح طبیعی، قابل پیش‌بینی بوده اما قابل پیشگیری نیستند، بالعکس حوادث غیرطبیعی، قابل پیش‌بینی نبوده اما قابل پیشگیری هستند. در صورت پیش‌بینی و پیشگیری بحران‌ها مطمئناً زندگی برای بسیاری از انسان‌های در معرض این حوادث ایمن‌تر خواهد شد. در کتاب اصول و مبانی مدیریت بحران می‌بینیم که پیش‌بینی و پیشگیری از بحران و یا به بیان دیگر مدیریت بحران، خود مستلزم داشتن دانش و شناخت کافی نسبت به مسئله است و فقط کسانی می‌توانند در این زمینه تأثیرگذار باشند که به این دانش و فن دست یافته باشند در واقع پیشرفت کشورها در گرو همین مسئله یعنی رشد و پیشرفت در زمینه مدیریت بحران است.

کشور ایران در طول تاریخ به دلیل وجود ویژگی‌های جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی، طبیعی و سیاسی، علی‌الخصوص واقع شدن در منطقه سوق‌الجیشی خاورمیانه و تهدیدات قدرت‌های سلطه به‌ویژه آمریکا همواره در معرض بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی زیادی قرار گرفته و به تبع آن خسارات مالی و جانی زیادی نیز از این راه به کشور تحمیل شده است. با توجه به این امر، لزوم توجه به جایگاه مدیریت بحران در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.